داستان فولکلور

نازێ نازمەرجان

رەوایەت: کانی عفەتی ..۱۰ ساڵە لە ئسڵام‌ئابادغەرب.

 

هساره – یەکێگ بۊ یەکێگ نەۊ، لە ژێر ئاسمان کەولە بان زەۊ پت و پیەن، لە وەھار میلکانێگ مامرێگ ماۊدە جیەو. گەردی و گەردی تا جفتێگ قچ بزن دیەو. قچەیل کرد ئەوپا و کەفتە رێیا. چێ و چێ تا لە دۊرا شوانێگ دیەێ. چڕێ ئەوپێ:

“ھای مامرە قولینە، ئوغر وە خێر! ئڕا کوو چید؟”

مامرە قولینە لە جواوا وەت:

“مامرە قولینە باوەدە، مامرە قولینە داێەدە، مامرە قولینە باپیرەدە، مامرە قولینە داپیرەدە!”

شوان وەت:

“ئەنۊ بۊشم چوە؟!”

مامرە قولینە وەت” بۊش،

               نازێ نازمەرجان

                   تەقتەقەی کەوشان

                      میل چەو ڕەشان                         

                          وە کوو مەچیدان؟”

شوانیش وەت: نازێ نازمەرجان، تەقتەقەی کەوشان، میل چەو رەشان، وە کوو مەچیدان؟”

مامرە قولینە وەت:

“وە ھاکردن 

           وە ھۊ کردن

                    وە شارەزوور

                              وە شۊ کردن!”

شوان گڕێگ مقێ بردەو و وەت:

“شۊ کەیدە من!”

مامرە قولینە وەت:

“ئەر شۊ بکەمە پێد، لە کوو خەفنیدەم؟ وە چوە کوشیدەم، چوە خوراکمە؟!”

شوانێش وەت:

“لەێ ناو کەڕەک گەرم و نەرممە خەفنمەد، لەێ شیر گوان مییە دەمە پید، دەنگیش بکەید وەێ گوچانە ئەڵوڕمەد!”

مامرە قولینە وەت:

“کەسم زێیاێ بوو! سیە شۊ بکەم. شۊ ئڕاێ چوەمە؟!!”

ھەرچێ شوان لاڵکیا و وەت: “بووسیە بووس…!”

وەلێ مامرە قولینە گووش نەتەکان، کەفتە رێیا و چێ. چی و چی تا تەقیا وە قەساوا. قەساو وەت:

“خەێرە ئڕا کوو چی!”

مامرە قولینە چی لە یەک و وەت:

“مامرە قولینە باوەدە، مامرە قولینە داێەدە، مامرە قولینە باپیرەدە، مامرە قولینە داپیرەدە!”

قەساو دۊ سێوڵێ جەڕ دا و وە ئەغمتیەڵیێگەو وەت:

“ئەنۊ بۊشم چوە؟!”

مامرە قولینە وەت” بۊش، نازێ نازمەرجان، تەقتەقەی کەوشان، میل چاو رەشان، وە کوو مەچیدان؟”

قەساویش وەت: نازێ نازمەرجان، تەقتەقەی کەوشان، وە کوو مەچیدان؟”

مامرە قولینە وەت:

“وە ھاکردن، وە ھۊ کردن، وە شارەزوور وە شۊ کردن!”

قەساو تاو ساتوورەگەێ دا و وەت:

“شۊ کەیدە من!”

مامرە قولینە وەت:

“”ئەر شۊ بکەمە پید، لە کوو خەفنیدەم؟ وە چوە کوشیدەم، چوە ژێردگانمە؟!”

قەساو وەت:

” لەێ دۊ کاوڕە دەمە پید، لەێ ناو دکانە خەفنمەد، قرم و قاڵیش بکەید وەی ساتوورە ھەنجنمەد!”

مامرە قولینە، قیژان و وەت:

“برام بمرێ، کەسم نەمینێ، سیە شۊ بکەم، شۊ ئڕای چوەمە.”

کەفتە رێیا و چێ تا لە دۊرا گرزلی‌گرزان دیەێ. سینگ ئڕاێ ساف کرد و چڕی ئەوپێ:

“وا ھا نازێ نازمەرجان، تەق تەقەی کەوشان،ئوغرخەێر، وە کوو مەچیدان؟!”

مامرە قولینە، کل چەوێگ دا پێیا، دەنگ ئڕاێ نازکەو کرد و وەت:

“وە ھاکردن، وە ھۊ کردن، وە شارەزوور وە شۊ کردن!”

گرزلی گرزان وەت:

“شۊ کەیدە من؟”

مامرە قولینە وەت:

“ئەگەر شۊ بکەمە پێد وە چوە کوشیدەم، لە کوو خەفنیدەم، چوە خوراکمە؟”

گرزلی وەت:

“نگران شەوخەف مەو. لەێ ناو سینگ گەرم و نەرممە خەفنمەد. سەرگوڵ خوراک ئاشپەزخانەێ پادشا ئڕاد تیەرم”

لەێنووا مامرە قولینە وەت:

“وە چوە کوشیدەم؟”

گرزلی وەت:

“کوشتن چوەسە، بڕین چوەس؟ خودا نارێ ئەو رووژە؛ ئەگەر رووژێگ بوودە شەڕمان، بوودە داواێ داو رووژ تەنگمان، ئەو دەسە بشکێ لە لید ئەڵوریەێ؛ ئەگەر فرە مەژبوور بووم وەێ دۊ نەرم و نازکمە!”

مامرە قولینە لە خوەشیا شاقەێ کرد و وەت:

“شۊ کەمە پید…”

چەن وەختێگ گوزەیشت. مامرە قولینە کونەێگ خسە گەر شانا و چێ ئڕاێ سەر کیەنی، ئاو بارێ. ھەناێگ کونەگەێ ونجا و تواس ھەڵگەردێدەو، پاێ سڕ برد و قۊتە بردە ناو ئاوا… وە ھەر بەدبەختیێگ خوەێ رەسانە کوچگێگا، چێ ئەو بانێ و چەوێگ گل دا؛ دی سوارێ تێد. چڕی ئەوپێ:

“ئەر ھەێ سوارەگەێ بان رکاو لە مۊ، چیدە قەسر شا، گرزلی دید بۊش نازێ نازمەرجان، تەقتەقەی کەوشان کەفتیەسە ئاو ئەر دێر بڕەسی ماڵێ بوو خراو!”

سوار خوڕیا لە ئەسپ و چێ. لە دەر قەسر پادشا گرزلی دی و وەت:

‘نازێ نازمەرجان کەفتێیەسە ئاو، ئەر دێر بچی ماڵد بوو خراو!”

گرزلی، گرزەڵ بەسا وەرەو سەر ئاو. دی نازێ ناز مەرجان، تەق تەقەی کەوشان، کەفتێیەسە ئاوان، ھەوڵ بۊ و وەت: “دەسد بێیە!”

نازێ وە: “نەرم و نازکە، لە جی چوو!”

وەت: “بەو کووڵم”

وەت: “مناڵ لە بارم چوو!”

گرزلی دا مل سەرا و وەت: “چوە بکەم؟”

نازێ وەتەپێ: “بچووپیەڵ تڵا بار.”

گرزلی چێ و وە دەو لە مدوەخ پادشا گەزەرێگ ھاورد و وەت:

“یەیش پیەڵ تڵا!”

نازێ ناز مەرجان ھاتەو وە ماڵ و دەس کردە قوتە و پژمە! گرزلی‌گرزان ھات و پرشخە[۱] ئڕای درس کرد. لە بان بەنێگەو چێ زەردەژووە[۲] ئڕا ناوێ بارێ، لە بانا کەفتە ناو پرشخە و بۊیە بریان! نازێ‌ نازمەرجان، قیژان و لە داخا لاێ خوەێ بڕی و پرشخە رشانە سەر سڕکووڵان[۳]! سڕکووڵان وە دەمەگڕەکییەو وەت:

“چوە بۊیە نازێ ناز مەرجان؟”

نازێ ناز مەرجان کردەێ وە گریان و وەت:

“گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزێیان، بۊیەس وە بریان!”

سڕکووڵان تا یە ئەژنەفت، ئاگر دا لە خوەێ.تۊتگێ لەو  دەور وەرە بۊ تاگەر دی دۊکەڵ لە سڕکووڵان ھەڵسا، چی و وەت:

“سڕکووڵان چوەسە، چوە بۊیە؟!”

سڕکووڵان وەت:

“خەوەر نەیرید گرزلی گرزان، کەفتێیەس لە خەزێیان بۊەسە بریان؛ نازێ نازمەرجان لابڕی، سڕکووڵان ئاگر لە لێ چی!”

تۊیتگ لە داخا دەم خوەێ کردە سڕکووڵانا و دەم خوەێ سزان و چێ لە پاێ دارێگ لە داخا ھەڵاژییا. دار ھەناێ نووڕس، دی تۊتە دەمێ سزیاس! وەت:

“تۊتگ چوە بۊیە، ئڕا دەمد سزیاس؟”

تۊتە وەت:

“کووس کەفتێمە! گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزیان بۊیەسە بریان، سڕکووڵان ئاگر لە لێ چی، نازێ نازمەرجان لابڕیایە، تۊتە دەمێ سزیایە”

داریش ھات و لە داخا پەل و پوو خوەێ کرد! قڵابازڵەێگ ھات و دی دار پەل و پوو بۊیە! وەتە دار:

“یە چوە قومیاێە لە ئێ ناوڕووە؟”

دار وەت:

“خەوەر نەیری؟ ! گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزیان بۊیەسە بریان، سڕکووڵان ئاگر داس لە گیان، نازێ نازمەرجان لابڕیایە، تۊتە دەمێ سزیایە، داریش پەل و پوو کریاێە”

قڵایش تا یە ئەژنەفت، پەڕ و پوو خوەێ کرد و ئاگر چێ لە دەرۊنێ. چییە سەر کیەنی. کیەنی تا قڵا دی وەت: “چوە بۊیە؟”

قڵا وەت: “خەوەر نەیری؟ گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزیان بۊیەسە بریان، سڕکووڵان ئاگر داس لە گیان، نازێ نازمەرجان لابڕیایە، تۊتە دەمێ سزیاس، داریش پەل و پوو کریاس، قڵایش پەڕ و پوو بڕیاس”

تیەنی تا یە شنەفت، دا لە قوڵپەێ گریان، خوەێ لێڵ و لیخن کرد.

ئاویار تیەنیێ بۊ. ھات ئاو بخوەێ دی کیەنی لیخن و لێڵە! وەت:

“ئەرێ کیەنی چوە بۊیە؟!”

کیەنی وەت: “خەوەر نەیری؟ گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزیان بۊیەسە بریان، سڕکووڵان ئاگر داس لە گیان، نازێ نازمەرجان لابڕیە، تۊتە دەمێ سزیایە، دار پەل و پوو کریاێە، قڵایش پەڕ و پوو، کیەنی لێڵ و وێڵ”

ئاویار تا یە ئەژنەفت، وە بێڵەگەێ دەسێ دا لە ناو سەر خوەێ و مرد.


[۱]– جۆرێگ خوراکە(غذا).

[۲]– ژەردچیوە، (زردچوبە)

[۳] sirrkûllan

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا