سات ههیشت شهوهکی، یهکێ له دۊیا ڕووژهیل ئاخر مانگ پاییزه، ناڵهناڵ گهڵایل ڕزیاێ چنارهیلێ گ چۊ یاساوڵ له ناوڕاس شار تا دهر دادگاه وه ڕزهو نریانه له ژێر پاێ ڕێوارهیل ڕاسهو بوون، ئێ ناڵه ئڕاێ ژنێ گ هازره زهۊ دهم بکهێدهو هڵوفێیا بێیهێ له جی ئهوهێگه بارێ له کووڵێ کهمهو بکهێ سهربار ترهک نهێهو بان بارێ. دهنگ هۊرد بۊین گهڵا هاتێ له کات و ساتێ ترهک جوورێتر له بان ڕووھ ئهۊ شوون دابنهێ. وهڵام ئێرهنگه تهنانهت شکیان لق وشکێگ له ژێر پاێ ئهو باڵابهرز و ڕهنگینه بێجگه هۊرد بۊین سقانهیلێ هس ترهک له دهرۊنێیا زنێیهو نیهکهێ، پایلێ ڕێ دانیهگرێ له شوون ئهو ژن و پیایلێگه هان وهلێهو بچوودن. جار جار مینێده جی وه دهنگ گڕێگهو: کهمێ سهور بکهن. نیهتۊیهنم!
شهوکهت دشێ لۊتێگ ئهڵقورتنێ و ئۊشێ: خجاڵهتی نیهکیشێ چمانێ یهێ جفت شاخ شمشاد ئڕاێ برا بهێبهختهگهم هاوردێیه. مهشکهێ بێبهر، براگهم بێ قیرهته بایستی هه ڕووژ ئهوهڵ چۊ کاورڕ سهرد بووڕیادن، بێئاوڕۊ.
مراێخان له بێ دهسهڵاتیگ یهێ ئومره بۊیهسه تۊشێیهو هاوارێ ڕاسهو بوود، داخم هاوارهگه وهرج له یهگ دهرفهتێ پهێا بکهێد له شهیپووڕ دهمێ باێدهو دهر. ئێ دنیاێ پڕ له زڵمه بگرێدهو وهر، له ههزار توو دهرۊنێیا خنکێد و جێ خوهێ دهێدهو دهنگ بێنز ناسزاێگ، ناسزا وه خوهێ، وه خوهیشکێ. له وهر خوهێهو ئۊشێ: پییا خودا زۊتر نهنگد بشارێدهو، ئاخه ت وه دهرد چوه خوهی؟ ت ک تهنانهت نیهتۊیهنی له ماف ئاسائی خوهد دفا بکهی، چۊ بوودن ئاخه کهسێ پشت وه ت بوهسێدن؟ وه ژنێگ ک چووار ساڵ ئازگاره وهل تنهو ژیهێد، قسیه کهن، دهنگد نیهدراێ! ههق وه دهس شهوکهته بێ قیرهتی، ئهگهر بێ قیرهت نهۊدن دهم کوتێ کهید، ئاخە یهکی نییه بۊشێ گیسبڕیاێ وه ت چوه؟ ڕاس ئۊشێدن ئهر بێ قیرهت نهوم نهیشتیام لهێوا قسیهێ بخهێده شوونێ، ههرچهن پێشهنان وهتنه [دهریا وه دهم سهێ چهپهڵ نیهودن]
مراێخان قهمچی سهرزهنشت گرێه دهسهو گوڕاێگوڕ دهێ له خوهێ، تا کهمێ له دهس ئهو ئێش و ئازارێگه ها له دهرۊنی خهڵاس بوودن، وهل خوهێهو ئۊشێ: دهێن ئێ بێهرمهتییه وه گوڵهنام ها مل م.
هۊرده هۊرده ههێمهێ ناوهێن ئهو مهردمه و دادگاه کهم و کهمترهو بوودن. ههست تازهێگ له ناو دڵ گوڵهنام سهر ههڵدهێ. ههستێگ تا ئێرهنگه دپیهکێهو نهکردێیه، ههستێگ چۊ بڕیان تاڵ باریک و نادیار ناوهێن ئهۊ و مراێخان، چهو گل دهێ تا له ناو ئهو مهردمێگه هان وهلێانهو یهکێ بۊنێدهو پشتگیر ئهۊ بوودن، تهنانهت نۊر بێنزێگ ئهو دی نیهکهێد، ئهر کهسێگیش بوودن وهرهقهت دهم شهوکهت نیهگرێ، کهس جرهت نیهکهێ جارترهک ئهو تاڵ نادیاره گرێ بهێه یهکهو، چهوێ چودنه مل ئهو چهوهیلێگا یهێ ئومره خهم قورسێگ لهتێ جی گردێیهو نیهدهرچوودن، گوڵهنام ههناسێگ ههڵکیشێ لهوهر خوهێهو ئۊشێ: ئاخ خوهزێهو ههرگز نهیامهد، خوهزێهو ئێ دڵ بهدبهختمه وه دیین ت نهلهرزیاد خوهزێهو بخستامهێ وهر گهماڵێگ، تا ڕووژێگ چۊ ئمڕوو وه خوهم نهیاتام!. ئڕاێ خهڵاس بۊین له خوتوورهو دڵهڕکهێگ بۊیهسه تۊشێهو، جارترهک ئجازه دهێه ئهو دڵه بهێبهختێیه بکهفێده هۊر ئهوسا. چهوهیل مراێخان بوودنه دهروهچێگ ئڕاێ ئهو دۊیا چین، دهروهچێگ وه ئهو زهمانه ک دارهیل ناو کۊچه باخهگهێان چۊنه سهر ناۊنهو یهک منسنه داڵان یا تاق نسرهتێگ ئڕاێ ڕهێ بۊن د دڵدار.
گوڵهنام له یه گ مراێخان تا ئێرهنگه چهن جارێ بێدهنگ داسه لاێا و هۊچ نهوهتێیه،وو هرسێ تیهێدهو بان، وهل خوهێهو ئۊشێ: ئهگهر باوگ خوهێ نهیاد وهتیا کوڕ سهرههنگێگم، لۊت ئهو خوار نیهتیهرێ، نیهزانم قووزه یا لاڵه. ئاخ، چهنێ له دهس ئێ جوور کهسهیلێ هرس گرێدهم. با سڵامێ بکهم تا بزانم جوواوم دهێ یا لاڵه. ڕهسێیه ههناز مراێخان وسێ وهشهرمێگهو:
- سڵام مراێخان، خاسی؟
- سڵام له منه خانم گیان، مهمنوون، سڵامهت بۊدن.
مراێخان بێ ئهوهێگه چشتترهک بۊشێد مل نهێده ڕێیهو. گوڵهنام جڕێ تێدهو بان:
ئڕا نیهوسێدهو له چووه ترسێ؟ چما چهوێ کهفێ له گورگ. لهجی ئهوهێگه م ڕخم بچوودن ئهۊ نهێدنه دهوا، خهنهێگ کهێ: تاکهێ دهرچیدن؟ گوشه م نیهیدن! خودا نهکهێ دۊیهتێگ خوهشێ له چشتێ یا کهسێگ باێ، تا وه دهس نارێدهێ دهس نیهڵگرێ، ئاخرێ خهمهده دام، قاتر چهمۊش.
گوڵهنام دۊیاێ یهگ مراێخان له ئاخر کۊچەێ باخهگه لا گرێد، تازه چهو هڵاڵێدنه مل پهرچینهگهێ ههر د لاێ کۊچه باخهگانهو، نهگ مهلووس ژن مامهێ بۊنێدان: خودا نهکهێ وه پیمان بزانێ، دنیا دهێه پێیهو. گوڵهنام کهفێه ڕێ: نیهزانم چ گیرێ ها له کار ئێ کوڕه؟ ئڕا دهر چوودن؟
گهڵاێگ زهرد و وشک له قهێ یهکێ له دارهگان کهنیهێدهو دهێد له دهم و چهوێ گوڵهنام، بێچاره جارترهک تیهێده خوهێا، پهێوهندی ئهۊ دوهل دنیاێ لهیهوهرا بڕیهێد، ڕهسێده ناو ههسار دادگاه. قیژقاژ مناڵهیل نهمهزرێاێ، قهپقاڵ ژن و پیایل دهردهدار، چۊنه ناو ساڵوونهگه ناسهو یهک ک کهس له کهس نیهڕهسێدهو، ناچار بڕێ دانهسهو دهیشت و له ناو چیمهنهگه نیشتنه. لق گوڵ قرمزێگ هێماێ تهڕ و تازه مهنێیه، ڕهنگ و ڕۊێ له کیس نهچییه، له ناو گهڵایل زهرد ناو ههسارهگه خوهێ شاردێیهسهو. چهپوڵک باد گهڵاگان دهێهو لا، گوڵ کهفێیه دهیشت، فره کهس تهماێ کهن هێماێ تۊیهنێد دڵبهری بکهێ، جووانی و ڕهنگینی له ههر جاێگ بوودن خوهێ نیشان دهێ.
یهکێ له ئهو ژنهیلێگه ها وهلێانهو تا ئێرهنگه پهنج زگ شیره وه شیره زایه، ڕۊ کهێدهو شهوکهت دش گوڵهنام ئۊشێ: ڕهنگ له ڕۊود نهمهنێیه، ئڕا کهمێ وه خوهدا نیهڕهسی؟ ئهرێ یه چ قێافهێگه ئڕاێ خوهد درس کردیده! بنووڕه ئێ سهرپورتگدهو! له ناو ماڵ ههر جوورێگ ههیدن قهێ نیهکهێ، ههگ دهیهو دهیشت دهسێ باره خوهدا، منیده نازاره شێت!.
– م خوو چۊ بڕێ خودا ئڕام نهنیشتێهسه موناجات، مهگهر ئێ زگ دڕیایله هیلنهم؟خودایش بهجهرێیان نیهکهێدن. دهس وهرهو گوڵهنام براژنێ دڕاکهێ: ئۊیه بنووڕنه پێیهو. دهس له کووڵ براگهم نیهکهێدهو هێماێ باوهڕ نیهکهێ بهن تهڵاقێ بێیهن! بنووڕن چۊ کردێیهسه پاڵ دهسێیهو.
ڕۊ کهێه گوڵهنام: ت دهربهن چوهی. بیس ساڵ ئمر فرهێگ نییه، سوو د سوو سهر یهکترهک گرییه خهڕێ، زڵم له براگهێ م چییه، چووار ساڵ له ئمر ئهزیزی وهل تنهو له کیس چی.
سات دا، زڕهێ زهنگ دهر وتاق ژماره ههفت ڕاسهو بوودن، سهربازێگ له ئهوره وساسه پاوه لنگ درانهگه کهێدهو سهر کیشێهو ناو: مراێخان، مراێخان ……… . شهوکهت ک خوهێ وه وهکیل وهسی مراێخان زانێدن وهرجله گشت چووه ناو. ئێ دۊیاێ مهردمهگه ههر کام له سهر سهندهلیێگ دانیشن. قازی هناێ دۊنێ گشت جی گردنه:
- مراێخان ……….؟
- بهڵێ قوربان.
- خاس بۊش بزانم ئڕاێ چووه توواید ئێ خانمه تهڵاق بهیدن؟
مراێخان لاێگ کهێدهو نووڕێیه شهوکهت خوهیشکیهو: توواێ بۊشێد قوربان ئیمه تووایمن وهیهکهو بۊمن، مهردم نیهیلنهمان. شهوکهت تیهێهو جوواو: جناب قازی ها ئێ شهلیته وه ئهێاری قاپ براگهم دزییه. خوهێ بهساسه ڕیشێیهو. چووار ساڵ ئازگاره ژیان له لێ ههرام کردێیه. ههر ڕووژ وه یهێ بههانهێگ له ماڵ دهێهو دهیشت. شهوهکی چوود ئیواره تیهێدهو. ئهسڵهن ژن ماڵداری کهرێ نییه، داێم ها له فکر قڕ و فڕ خوهێ. مراێخان توواێ دهم بکهێدهو بۊشێد قوربان لهێوا نییه، دروو کهێ. شهوکهت گرێ له گهرمچێ، مراێخان ئڕاێ ئهوهێگه زۊتر ئهو ژن بێچاره له دام خهڵاس بوو: جناب قازی خوهیشکم ڕاس ئۊشێ. م دی ڕازی نییم وهل ئێ ژنهو ساتێگ بژیهم. شهوکهت هناێ دۊنێ مراێخان پێشت قسیهیلێ گرێد جرهت فیشترێ دهێده خوهێ: قوربان ئێ بێئاوڕۊیه ئهسڵهن له ڕووژ ئهوهڵ(گووت) نهێاشت، نیهزانم ئێ دهسه گوڵه له کوو داۊدنه ئاوا، نانده مل برا بهێبهختهگهێ من، ئیمهیل ئاوڕۊداری کردیم، دهنگێ ناوردیمه بان.
گوڵهنام تا ئێرهنگه بێدهنگ وساۊدن هه چۊ ئهسپهنێگد بکهیدهێ مل ئاگرا ئارام لێ بڕیاد، کردهێ هاوار: م دهسماڵ نهێاشتم، خودا لید ههڵنهگرێ، چۊ لهێوا ناۊیهێگ ئۊشیه م؟ گوناسه، گونا، کفره.
- بنووڕ! بنووڕ! چ جانمازێ کیشێدنه ئاوا، له بان داوانێ نماز بخوهن.
- خودایش بزانێدن. ئاقاێ قازی زامهت بکیش بنۊسه لاێ دگدڕ یا قابڵهێگ ماینهێ م بکهێ.
پرکهێ خهنێ ئهو جهمائهته ڕاسهو بوو، دهم نهنه بن گوش یهکهو .
شهوکهت ڕۊ کهێدهو گوڵهنام: دۊیاێ چهن ساڵ ماینهێ چوه؟ شێت بۊده. ئهڵگهردێدهو نووڕێیه مهردمهگهوە: ڕاس ئۊشێ بیس ساڵ سن فرهێ نییه، منێیه دۊیهت ئازهو. گوڵهنام جار ترهک ئۊشێیه قازی:
- ئاقاێ قازی خاهش کهم، بنۊس، خاهش کهم.
- باشه خانم باشه نۊسم جوواوهگهێ ههفتهێ ترهک ئێ ساته بار تا بزانم چۊ بوودن.
شهمه سات نوو شهوهکی ناو ههسار دادگاه. گوڵهنام چهوێ کهفێ له گوڵێگ، ههفتهێ وهرجله ئێرهنگه وه دهم ئاێهمهو خهنیاد، ئێرهنگه کڕیوه و زقم زمسان چۊنه چرۊسانێیهسهێ و ڕهنگ له ڕۊێ نهیشتێیه کهس لا لێ نیهکهێدنهو، تهنانهت دانهێ گهڵا وه قهێهو نهیشتێیه، جاران گهڵاێ فەرهێگ پشت و پهناێ بۊ، ئێرهنگه دی خوهێ بهێه پهناێ چوه؟ دۊنێ چهپهووڵک وا تا ههر گوڵپهڕێ لهو گوڵ ڕهشڕۊت نهخهێه ناو گڵاڵێ دهس له قهوێ نیهکهێدهو. شهوکهت ڕۊ کهێدهو گوڵهنام گ دهسێگ دڵنگ سییه ها له وهرێ و د دانه نامه هادهسێیهو: دیدن چۊ بۊدنه خۊنی براگهم، لک دڵد ساف بۊ؟
گوڵهنام ئهڵگهردێدهو وه جڕێگه نووڕێه پێیهو: خجاڵهت بکیش. زوان بوهو دهم، پڕ دهمد خۊنه.
یهێ جارترهک چڕن: مراێخان، مراێخان ……. .
گوڵهنام هناێ ناو مراێخان ئهژنهوێ بغزێ تووقێ، ئارام لێ بڕیهێد. سۊلاێ سۊل ئهسره وه چهویلێیا تێیهو خوار، نامهگان نهێه وهر دهم قازی:
- خانم جوواوهگهێ هاوردیده؟
- بهڵێ قوربان
- شۊیهگهد ها له کوو؟
سهر خهێدهو خوار وهکزێگهو: ها له ژێر خاک قوربان، ها له ژێر خاک، خاهش کهم ئهوهڵ نامهگهێ مراێخان بخوهن.
قازی دهر پاکهتهگه کهێهدهو دهس کهێهو خوهنین: سهڵام، جناب قازی له یهگ نیهتۊیهنم ڕۊ وه ڕۊ جنابد و ئهو مهردمێگه هان له ئهوره قسیه بکهم ئزر تووام، م ههرگز ڕۊ قسیه کردن له ناو جهم نهێاشتمه، ئێرهنگه گ ئێ نامه خوهنید له ئێ دنیا نیم تا خجاڵهت بکیشم، ئومێدوارم له ڕێ ئێ نامهوه ئاورۊ بێگوناێگ بسێنمهو، له قهدیمهو وهتنه(مناکار گوناکاره) جناب قازی گوڵهنام ژنم پاکه چۊ گوڵ، پاکه چۊ شهونمێگ نیشێیه بان پهڕهێ گوڵهو، پاکه چۊ مناڵێگ تازه له داڵگ پێیا بوود، مهردم وه ناههق قسیه خسنهسه شوونێ، له ڕاسییا تاوانبار منم ک دهنگ نهکردم، یه چووار ساڵ ئازگاره ئۊشمه پێ دهس له کوڵم بکهرهو، با وه منهو نهسزیهید، قهبوول نیهکهێ، ئۊشمه پێ ههێفه جاێڵجووانی، لەێ جووانی خوهده لهزهت بووه، هازر نییه تهڵاق بسێنێدن جیاوه بوودن، هاتێ ئهگهر شهوکهت بیشتاده خوهێهو، ئێ ناونیتکه نهخستاده شوونێ ئیمه تا ئاخر ئومر وه یهکهو بژیایم، بێ ئهوهێگ زهنگمان بزڕیهێ، بێ ئهوهێگه دهنگێگ بهرزهو بۊیاد، شهوکهت زهنگم زڕان، تهیشت بهدنامیم له بان خانێ خسهو خوار، قوربان م دی نیهتۊیهنم له ناو ئێ مهردمه بژیهم، ئومێدوارم گوڵهنام ههڵاڵم بکهێ، یهێ جارتر ئۊشم ئهێب ها له چهویلم له گوڵهنام نییه.
قازی ئهو پاکهته نهێدهو لا، دهر پاکهتهگهێ دگدڕ کەێدهو:
عطف به نامه شماره…………..
در جواب درخواست نامهای مبنی بر معاينه خانم گلاندام …….. پس از معاينه دقيق معلوم شد که ايشان کاملا سالم مي باشد وهيچ گونه ايراد بکارتی ندارد.
شهوکهت کهفێیه تتێ پتێ و: ج، ج، ج،جناب قازی ئهوه چ، چ، چ فهرمایشێگه کردی؟ وه وه وهتی گوڵهنام دۊیهته؟
- بهڵێ خانم، بهڵێ
- نه، نه، ئهوه نیهودن، ئاخه چۊ بوود دۊیاێ چووار ساڵ هێماێ دۊیهت بوودن.
- ئهڕا نیهو خانم، دی دهس ههڵگر له ناۊیه وهتن، بهسده دی کهم وهل ئاوڕۊ مهردمهو بازی بکه، ئهوه براگهد خوهێ نۊساس ئهێب له ئهۊ بۊیه. زوان بگره کاما، یهێ ئومره توهمهت دهیدن له ئێ بهێبهخته.
- نه یه درووه دروو، ئاخه چۊ بوو؟
دهێه ژێر خهنێیا، پرکهێ خهنین ئهۊ نه تهنیا ناو ئهو وتاقه، تهنانهت تهمام ساختمانهگهیش گرێیه وهر ، له وتاقهگه دهێهو دهیشت، له وهر خوهێهو خهنێ. فهرج شۊوێ ههرچێ گرێ له باڵێ ئۊشێ:کووسکهفتێ ئڕا لهێوا کهید؟ ئهڕاێ کوو چیدن؟
- دهس له کووڵم بکهرهو، ت کییدن؟ ئڕا دهس دهیده قهێمهو نامههرهم. م ت نیهناسیم؟
- شهوکهت خودا ئڕاد خهراو بکهێ! ئڕا لهێوا وه پید هات؟ منم، من، فهرج، فهرج شۊود.
- شۊ؟ م شۊ نهکردمه!م هێماێ دۊیهتم، له کوو شۊ کردمه؟
هاتێ ههرکام له ئێوهیل چهن جار دهنگ بهرز خهنێ ئهو ژنه له ناو خێیاوان ئەژنهفتۊن و جارێگیش وه شووخییهو دهس ئڕاێ بردۊن…